Anabilim Dalımızda her türlü kalp hastalığı ve kalp hastalığı risk faktörlerinin tanı ve tedavisi en etkin şekilde yapılmaktadır. Bu hastalıklar ve risk faktörleri:
- Kalp yetmezliği
- Kapak hastalıkları
- Kalp krizi
- Diğer koroner damar hastalıkları
- Aort yırtılması ve diğer aort damarı hastalıkları
- Doğumsal kalp hastalıkları ( kalp delikleri vb.)
- Periferik damar (kol, bacak damarı) hastalıkları
- Kalp ritm ve ileti problemleri (kalp hızı yavaşlaması, çarpıntı vb.)
- Yüksek kolesterol ve diğer lipidlerin tedavisi
- Yüksek tansiyon tedavisi vb.
Bu hastalıkların tanı ve tedavisinde çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Bunlar:
Elektrokardiyografi (EKG): Kalp elektriksel uyarıyla çalışan bir organdır. EKG ile kalbin elektriksel durumu kaydedilir. EKG ile ritim problemleri, kritik koroner damar tıkanmaları ve kalp krizi gibi durumlar teşhis edilebilir. Ancak bu durumlarda EKG nin tamamen normal olabileceği de unutulmamalıdır. Bu nedenle EKG bir ön inceleme testidir. Kesin tanı için diğer tanısal yöntemlerin de uygulanması gerekir.
Ritim Holter cihazı: Bu cihaz hastanın dış vücut yüzeyine genelde 24 saat süreyle bağlanır. Bu süre zarfında hastadan devamlı EKG kaydı alır. Bu yöntemle çarpıntı, kalp duraklaması, bayılma vb. gibi durumların tanısı konabilir.
Tansiyon Holter: Ritim Holterle benzer prensiblerle çalışan bir cihazdır. Genelde 24 saat boyunca hastanın tansiyon değerlerini kaydeder. Tansiyon hastalarının tanınması, ilaç tedavilerinin düzenlenmesi, verilen tansiyon ilaçlarına karşı yanıtların gözlenmesi ve diğer tansiyon dalgalanmalarının (tansiyon düşmesi vb.) gözlenmesi için önemli bir tanı metodudur.
Efor testi: Hastaya bir koşu bandı ya da bisiklet üzerinde eksersiz yaptırılarak kalp hızının ve kasılmasının artırılması hedeflenir. Bu yöntemle koroner damar tıkanmalarının tanısı, hastanın eksersiz kapasitesinin değerlendirilmesi, bazı kapak hastalıklarında klinik durum değerlendirmesi, bazı ritim problemlerinin tanısı konabilir.
Tilt-masa testi: Hasta dikey durumdaki bir sedyeye belli bir süre bağlanarak bazı ilaçlar eşliğinde kalp ritmi, tansiyon değerleri ve hastanın genel durumundaki değişimler gözlenir. Bayılma şikayeti olan hastaların değerlendirildiği testlerden biridir.
Miyokard perfüzyon sintigrafisi: Koroner damar tıkanıklıklarının tanısında, canlı kalp dokusu ile ölü kalp dokusu ayrımında ya da efor testi ile değerlendirmenin mümkün olmadığı durumlarda uygulanan bir nükleer kardiyoloji yöntemidir. Hastaya ekzersiz yaptırılarak ya da bazı ilaçlar verilerek kalp kası kanlanmasının normal olup olmadığı değerlendirilir.
Ekokardiyografi: Kalbin ultrasonografik olarak değerlendirilmesidir. Kalp yetmezliğinin, kapak hastalıklarının, kalp kitle ve tümörlerinin, kalpte oluşan pıhtıcıkların, doğumsal kalp anormallikleri gibi durumların tanısında önemli bir yöntemdir. Ayrıca bazı durumlarda yemek borusundan endoskopik olarak yapılabilir (transözafagiyal ekokardiyografi). İşlem esnasında damardan bazı ilaçlar verilerek kalp delikleri gibi hastalıklar ayrıntılı olarak incelenebilir (kontrast ekokardiyografi). Koroner kalp hastalıklarının tanısında ise stres ekokardiyografi kullanılabilir.
Koroner anjiyografi: Kalbi besleyen koroner damarların durumunu gösteren en iyi yöntemdir. Kasık veya kol atardamarına yerleştirilen bir kılıf içerisinden plastik borucuklarla kalbe ulaşılarak bazı görüntüleme ilaçları enjekte edilir. Koroner damarların tıkanıklık durumu, kalp kasının kasılma fonksiyonları ve bazı kapak hastalıkları değerlendirilir.
Kateter yöntemi: Koroner anjiyografi ile benzer uygulama prensiblerine dayanır. Kapak hastalıkları, doğumsal kalp anomalileri , akciğer basıncının ölçülmesi gibi durumlarda kullanılır.
Balon anjiyoplasti ve stent: Koroner anjiyografi sonrası bazı tıkalı koroner damarların açılması için uygulanan bir yöntemdir. Koroner anjiyografi ile benzer bir şekilde kalbe ulaşılarak, tıkalı koroner damara çok ince bir tel yerleştirilir. Daha sonra bu telin üzerinden bir balon ilerletilerek koroner damardaki daralmış bölgede bu balon şişirilir. Çoğu hastada stent adı verilen metalik bir kafes borucuk balonla önceden genişletilmiş bölgeye yerleştirilerek işlem sonlandırılır.
Stent takılan hastaların, stentin tıkanmasının önlenmesi amacıyla, doktorları tarafından reçete edilen bazı ilaçları taburcu olduktan sonra da bir süre kullanmaları zorunludur. Bu yöntem her damar için uygun olmayabilir. Bazı damarların açılması için ameliyat (by-pass) gerekebilir.
Elektrofizyolojik çalışma (EPS) ve ablasyon: Kalp ritm bozuklukları, kalp duraksamaları ve çarpıntıya neden olan kalpteki anormal bölgeler EPS ile büyük oranda saptanır. Kalpte çarpıntıya neden olan anormal bölgeler ‘ablasyon’ adı verilen yöntemle enerji verilerek yok edilir. Bu işlemler kasık toplardamarına yerleştirilen kılıflar içerisinden çeşitli elektrotlarla kalbe ulaşılarak gerçekleştirilir.
Kalp pili, defibrilatörler (ICD), resenkronizasyon cihazları: Genelde kalp hızında yavaşlama ve hayatı tehdit eden çarpıntıların sonlandırılması için veya bazı ağır kalp yetmezliği durumlarında takılan cihazlardır. Bu cihazlar, steril şartlarda hastanın sağ veya sol köprücük kemiğinin alt kısmında açılan bir cebe yerleştirilir. Bu cihazlardan çıkan teller toplardamarlar içerisinden kalbe ulaşır, kalbi uyarır veya uygunsuz uyarıları baskılar. Böylece ideal kalp ritmi sağlanır, kalp yetmezliği tedavi edilir.
Mitral balon valvuloplasti: Kritik mitral darlığı hastalarında hastayı klinik olarak rahatlatmak amacıyla uygulanır. Eğer kapakta çok fazla kireçlenme, siddetli kaçak veya kalp kulakçıkları içerisinde pıhtı varsa işlem uygulanmaz. İşlem kasık atardamarı ve toplardamarına kılıflar yerleştirilerek bu kılıfların içerisinden çeşitli açma cihazları ve balonla mitral kapağa ulaşılarak gerçekleştirilir. Bazı hastalarda işlem yıllar sonra tekrarlanabilir. Ancak bu işlem tüm mitral darlıklı hastalarda uygun değildir. Bu hastalarda mitral kapak cerrahi yöntemlerle değiştirilebilir.
Yukarıda sayılan tanı ve tedavi cihazları periyodik olarak güncellenmekte ve dünyanın en gelişmiş kalp merkezlerindeki kalite, doğruluk ve hassasiyet ölçütleriyle çalışmaktadır. Merkezimiz kaliteli akademik kadrosu, her an kendini yenileyen teknolojik ve bilimsel donanımı ve insan hayatına maksimum değeri veren üstün hizmet anlayışı ile kalp hastalıkları konusundaki lider konumunu her zaman devam ettirmekte kararlıdır. Bölümümüzde taburcu olan koroner arter hastalarımıza taburculuk sonrası yaşam tarzı değişikliğiyle ilgili grup eğitimleri eğitim hemşiresi tarafından verilmektedir.
